Przejdź do treści

Pisownia Pandunii

Do zapisywania Pandunii używany jest podstawowy alfabet łaciński. Oto alfabet Pandunii z odpowiadającymi im symbolami Międzynarodowego Alfabetu Fonetycznego (IPA).

W Pandunii, podobnie jak w polskim, czyta się dokładnie jak się pisze. Żadna litera nie jest niema. Każdej literze odpowiada jedna głoska, zawsze ta sama.

Spółgłoski

Większość spółgosek jest wymawiana tak jak w polskim. Więc wymowa b, c, d, f, h, k, l, m, n, p, r, s, t, v, z jest podobna i prosta.

Następujące spółgłoski są wymawiane inaczej w Panduni niż w języku polskim.

  • r, najlepiej, by była drżąca jak w hiszpańskim carro. Inne wymowy są akceptowane.
  • x jest zawsze wymawiane jak SZ w szpital.
  • c jest zawsze wymawiane jak CZ w czoło.
  • j jest zawsze wymawiane jak DŻ w dżdżownica.
  • n jest wymawiane końcem języka z wyjątkiem w kombinacjach nk i ng, gdzie jest to miękkopodniebne /ŋ/ jak w bank wymawianym szybko. Na końcu słowa, g w ng może być nieme. Więc słowo pang może być wymawiane /paŋ/ jak i /paŋg/.

Samogłoski

Pandunia ma pięć samogłosek.

i   u
e   o
  a

Wymawia się je praktycznie jak w języku polskim. To czyste samogłoski, więc ich cechy nie zmieniają się podczas długiej wymowy.

Spółgłoski półotwarte y i w są wymawiane odpowiednio jak J i Ł w polskim.

Akcent

Akcentuje się sylabę, która jest przed ostatnią spógłoską.

  1. Słowa z tylko jedną sylabą są akcentowane. Np. máv.
  2. Akcentuje się ostatnią sylabę w słowach, które kończą się spółgłoską. Np. hotél.

  3. Akcentuje się przedostatnią sylabę w słowach które kończą się samogłoską. Np. nóvi, dúnia, musíke.

    dunia es mimen su mei planeta.
    /dúnia és mímen su méi planéta./

    mi vol loga komun baxa, da es pandunia.
    /mí vól lóga komún báxa, dá és pandúnia./

Wielkość liter

Pandunia jest normalnie zapisywana tylko małymi literami (tj. minuskułą). Wielkie litery mogą być na początku zdań i nazw własnych, jak imiona osobowe i nazwy miejsc, ale nie jest to wymagane.

Są trzy powody, dlaczego wielkie litery są niepotrzebne.

  1. Pismo odwzorowuje mowę, a w wymowie nie ma żadnych "wielkich głosek" w mowie na początku nazw własnych itp.
  2. Większośc pism i alfabetów świata ma tylko jedną wielkość liter.
  3. Używanie tylko małych liter jest prostsze.

Zauważ! Nie jest błędem używanie wielkich liter. Czasem ludzie robią to z nawyku, bo są do tego przyzwyczajeni w innych językach. Ale wciąż wielkie litery są niepotrzebne i niezalecane.

Wielkie litery są używane w standardowych międzynarodowych akronimach. Na przykład: 10 Mb (des mega bit), 100 Gb (hon giga bit), 2 mm (du mili metre), 1 kJ (un kilo jul).

Sylabyfikacja

[-] Słowa mogą być dzielone na sylaby dywizem. Dywiz jest umieszczany między mówionymi sylabami. Na przykład: bin, ka-fe, yu-mor, pos-ta.

Interpunkcja

[.] Każde zdanie może kończyć się kropką.

[?] pytania mogą kończyć się również znakiem zapytania.

[!] Wykrzyknik oznacza głośność lub nacisk.

[...] Trzy kropki (tj. wielokropek) może być używane do oznacznia niekompletnego zdania lub niepewności.

[:] Dwukropek oznacza początek wyjaśnienia lub listy.

[,] Przecinek oznacza małą pauzę lub przerwę między warunkami lub częściami listy.

W tekstach nieformalnych buźki, emotikony i emoji mogą być używane oznaczyć nastrój. Na przykład :) oznacza radość a :( oznacza smutek.

mi vide tu :) – Ja widzę cię.
mi no vide tu :( – Ja nie widzę cię.

Struktura słów

Najpowszechniejszą strukturą słów jest CVCV, gdzie C to spółgłoska, a V to samogłoska.

Najtrudniejszym możliwym słowem jest CLVCCVC, gdzie L to płynna spółgłoska (l lub r). Na przykład kristal jest takim słowem.

Początkowe spółgłoski są ograniczone do:

  1. Jakiejkolwiek pojedynczej spółgłoski oprócz /ŋ/
  2. Spógłoski zwartej + płynnej
    • pl, bl, kl, gl
    • pr, br, tr, dr, kr, gr

Środkowe skupienie spółgłosek są ograniczone do:

  1. Spółgłoski zwarto-otwartej (m, n, ŋ, l, r) + zwartej lub zwarto-szczelinowej
    • mp, mb, nt, nd, nk, ng, nc, nj
    • lp, lb, lt, ld, lk, lg
    • rp, rb, rt, rd, rk, rg
  2. Spółgłoski zwarto-otwartej + szczelinowej
    • ns, ls, rs
    • nz, lz, rz
    • nx, lx, rx
  3. Spółgłoski szczelinowej + zwartej
    • ft, fk
    • st, sp, sk
    • zd, zb, zg
  4. Spółgłoski zwartej + płynnej (spójrz wyżej)

Dozwolonymi końcowymi spółgłoskami są: h, l, m, n, ng, r, s, v, x, y