Nombrovortoj
Kvantaj nombrovortoj
Unuoj | Dek kaj pli | 20 kaj pli | 30 kaj pli |
---|---|---|---|
0 siro | 10 (un) des | 20 du des | 30 tri des |
1 un | 11 des un | 21 du des un | 31 tri des un |
2 du | 12 des du | 22 du des du | 32 tri des du |
3 tri | 13 des tri | 23 du des tri | 33 tri des tri |
4 nelu | 14 des nelu | 24 du des nelu | 34 tri des nelu |
5 lima | 15 des lima | 25 du des lima | 35 tri des lima |
6 luka | 16 des luka | 26 du des luka | 36 tri des luka |
7 ceti | 17 des ceti | 27 du des ceti | 37 tri des ceti |
8 bati | 18 des bati | 28 du des bati | 38 tri des bati |
9 tisa | 19 des tisa | 29 du des tisa | 39 tri des tisa |
Unuoj | Dekoj | Centoj | Miloj |
---|---|---|---|
1 un | 10 (un) des | 100 (un) sento | 1000 (un) kilo |
2 du | 20 du des | 200 du sento | 2000 du kilo |
3 tri | 30 tri des | 300 tri sento | 3000 tri kilo |
4 nelu | 40 nelu des | 400 nelu sento | 4000 nelu kilo |
5 lima | 50 lima des | 500 lima sento | 5000 lima kilo |
6 luka | 60 luka des | 600 luka sento | 6000 luka kilo |
7 ceti | 70 ceti des | 700 ceti sento | 7000 ceti kilo |
8 bati | 80 bati des | 800 bati sento | 8000 bati kilo |
9 tisa | 90 tisa des | 900 tisa sento | 9000 tisa kilo |
Pli grandaj nombroj sekvas la saman logikon kiel supre.
10'000 = un des kilo
100'000 = un sento kilo
1'000'000 = un mega
10'000'000 = un des mega
100'000'000 = un sento mega
1'000'000'000 = un giga
Por la nombroj pli grandaj ol 999, eblas uzi la oblajn prefiksojn el la Sistemo Internacia de Unuoj. Do ekzemple kilo indikas miloblecon.
Prefikso | Simbolo | 10-baze | Decimale |
---|---|---|---|
kilo | k | 10³ | 1'000 |
mega | M | 10⁶ | 1'000'000 |
giga | G | 10⁹ | 1'000'000'000 |
tera | T | 10¹² | 1'000'000'000'000 |
peta | P | 10¹⁵ | 1'000'000'000'000'000 |
exa | E | 10¹⁸ | 1'000'000'000'000'000'000 |
zeta | Z | 10²¹ | 1'000'000'000'000'000'000'000 |
yota | Y | 10²⁴ | 1'000'000'000'000'000'000'000'000 |
Nombrovortoj antaŭ substantivoj
Kelkfoje la kvanto de la priparolata objekto estas jam konata laŭsituacie. Ekzemple la vorto la sol (la suno) normale temas pri unu suno, ĉar ekzistas nur unu.
Oni esprimas kvanton aŭ nombron per kvantovortoj. Nombro staras antaŭ la vorto aŭ vortoĉeno kies kvanton ĝi indikas.
un sing
– unu stelo
du sing
– du steloj
tri sing
– tri steloj
kam sing
– kelkaj steloj
men sing
– multe da steloj
un dai kursi
– unu granda seĝo
du dai kursi
– du grandaj seĝoj
tri hau kursi
– tri bonaj seĝoj
Ordaj nombrovortoj
Aldoni partiklon me al nombro por krei ordan nombron.
- un me – unua
- du me – dua
- tri me – tria
- nelu me – kvara
- lima me – kvina
- luka me – sisa
- ceti me – sepa
- bati me – oka
- tisa me – naŭa
- des me – deka
Ili estas metita antaŭ la modifiita substantivo.
un me fen
– la unua parto
du me fen
– la dua parto
tri me fen
– la tria parto
Ankaŭ aliaj ordaj vordoj estas kreita per la sama partiklo.
pre
'antaŭ'
→ preme
'antaŭa'
pos
'post'
→ posme
'sekva'
xuru
'komenco'
→ xurume
'komenca, unua'
fin
'fino'
→ finme
'fina, lasta'
Ordaj nombroj estas metita antaŭ kvantaj nombroj.
un me tri kupa kafe – la unuaj tri tasoj de kafo
Ordaj nombroj post substantivo
Se la kvantovorto estas ordonombro, ĝi aperas post la vorto kiun ĝi modifas.
fen un
– la unua parto
fen du
– la dua parto
fen tri
– la tria parto
Dato kaj horo
Tagoj de semajno
Tagoj de semajno estas nomigitaj laŭ astroj de la sola sistemo, kaj ili finiĝas je la vorto den ('tago, 24 horoj').
- lunaden – lundo
- marisden – mardo
- merkurden – merkredo
- muxinden – jaŭdo
- zukraden – vendredo
- xaniden – sabato
- solden – dimanćo
Monatoj
Nomoj de monatoj enhavas nombron de monato kaj mes 'monato'.
- mes un – januaro
- mes du – februaro
- mes tri – marćo
- mes nelu – aprilo
- mes lima – majo
- mes luka – junio
- mes ceti – julio
- mes bati – aŭgusto
- mes tisa – septembro
- mes des – oktobro
- mes des un – novembro
- mes des du – decembro