Saltu al enhavo

Nombrovortoj

Kvantaj nombrovortoj

Unuoj Dek kaj pli 20 kaj pli 30 kaj pli
0 siro 10 (un) des 20 du des 30 tri des
1 un 11 des un 21 du des un 31 tri des un
2 du 12 des du 22 du des du 32 tri des du
3 tri 13 des tri 23 du des tri 33 tri des tri
4 nelu 14 des nelu 24 du des nelu 34 tri des nelu
5 lima 15 des lima 25 du des lima 35 tri des lima
6 luka 16 des luka 26 du des luka 36 tri des luka
7 ceti 17 des ceti 27 du des ceti 37 tri des ceti
8 bati 18 des bati 28 du des bati 38 tri des bati
9 tisa 19 des tisa 29 du des tisa 39 tri des tisa
Unuoj Dekoj Centoj Miloj
1 un 10 (un) des 100 (un) sento 1000 (un) kilo
2 du 20 du des 200 du sento 2000 du kilo
3 tri 30 tri des 300 tri sento 3000 tri kilo
4 nelu 40 nelu des 400 nelu sento 4000 nelu kilo
5 lima 50 lima des 500 lima sento 5000 lima kilo
6 luka 60 luka des 600 luka sento 6000 luka kilo
7 ceti 70 ceti des 700 ceti sento 7000 ceti kilo
8 bati 80 bati des 800 bati sento 8000 bati kilo
9 tisa 90 tisa des 900 tisa sento 9000 tisa kilo

Pli grandaj nombroj sekvas la saman logikon kiel supre.

10'000 = un des kilo
100'000 = un sento kilo
1'000'000 = un mega
10'000'000 = un des mega
100'000'000 = un sento mega
1'000'000'000 = un giga

Por la nombroj pli grandaj ol 999, eblas uzi la oblajn prefiksojn el la Sistemo Internacia de Unuoj. Do ekzemple kilo indikas miloblecon.

Prefikso Simbolo 10-baze Decimale
kilo k 10³ 1'000
mega M 10⁶ 1'000'000
giga G 10⁹ 1'000'000'000
tera T 10¹² 1'000'000'000'000
peta P 10¹⁵ 1'000'000'000'000'000
exa E 10¹⁸ 1'000'000'000'000'000'000
zeta Z 10²¹ 1'000'000'000'000'000'000'000
yota Y 10²⁴ 1'000'000'000'000'000'000'000'000

Nombrovortoj antaŭ substantivoj

Kelkfoje la kvanto de la priparolata objekto estas jam konata laŭsituacie. Ekzemple la vorto la sol (la suno) normale temas pri unu suno, ĉar ekzistas nur unu.

Oni esprimas kvanton aŭ nombron per kvantovortoj. Nombro staras antaŭ la vorto aŭ vortoĉeno kies kvanton ĝi indikas.

un sing – unu stelo
du sing – du steloj
tri sing – tri steloj
kam sing – kelkaj steloj
men sing – multe da steloj

un dai kursi – unu granda seĝo
du dai kursi – du grandaj seĝoj
tri hau kursi – tri bonaj seĝoj

Ordaj nombrovortoj

Aldoni partiklon me al nombro por krei ordan nombron.

  • un me – unua
  • du me – dua
  • tri me – tria
  • nelu me – kvara
  • lima me – kvina
  • luka me – sisa
  • ceti me – sepa
  • bati me – oka
  • tisa me – naŭa
  • des me – deka

Ili estas metita antaŭ la modifiita substantivo.

un me fen – la unua parto
du me fen – la dua parto
tri me fen – la tria parto

Ankaŭ aliaj ordaj vordoj estas kreita per la sama partiklo.

pre 'antaŭ' → preme 'antaŭa'
pos 'post' → posme 'sekva'
xuru 'komenco' → xurume 'komenca, unua'
fin 'fino' → finme 'fina, lasta'

Ordaj nombroj estas metita antaŭ kvantaj nombroj.

un me tri kupa kafe – la unuaj tri tasoj de kafo

Ordaj nombroj post substantivo

Se la kvantovorto estas ordonombro, ĝi aperas post la vorto kiun ĝi modifas.

fen un – la unua parto
fen du – la dua parto
fen tri – la tria parto

Dato kaj horo

Tagoj de semajno

Tagoj de semajno estas nomigitaj laŭ astroj de la sola sistemo, kaj ili finiĝas je la vorto den ('tago, 24 horoj').

  1. lunaden – lundo
  2. marisden – mardo
  3. merkurden – merkredo
  4. muxinden – jaŭdo
  5. zukraden – vendredo
  6. shaniden – sabato
  7. solden – dimanćo

Monatoj

Nomoj de monatoj enhavas nombron de monato kaj mes 'monato'.

  1. mes un – januaro
  2. mes du – februaro
  3. mes tri – marćo
  4. mes nelu – aprilo
  5. mes lima – majo
  6. mes luka – junio
  7. mes ceti – julio
  8. mes bati – aŭgusto
  9. mes tisa – septembro
  10. mes des – oktobro
  11. mes des un – novembro
  12. mes des du – decembro