Pronomoj
Personaj pronomoj
Pronomoj povas aperi anstataŭ substantivoj.
Ununombra | Multenombra |
---|---|
mi | mimen |
mi | ni |
tu | tumen |
vi, ci | vi |
da | damen |
li, ŝi, ĝi | ili |
All pronouns can be used for all genders. |
La posedaj pronomoj estas formata per aldo de partiklo su.
Ununombra | Multenombra |
---|---|
mi su | mimen su |
mia | nia |
tu su | tumen su |
via, cia | via |
da su | damen su |
lia, ŝia, ĝia | ilia |
Refleksiva pronomo
se – si (mem)
Rimarko: La refleksiva pronomo se povas uziĝi por ĉiuj personoj. Do ĝi rilatas al ĉiuj tiaj uzadoj en Esperanto, kiel: mi(n) mem, vi(n) mem, ni(n) mem kaj si(n).
mi vide se
– Mi vidas min.
da vide se
– Ŝi vidas sin.
mimen vide se.
– Ni vidas nin.
Oni uzas se kon por esprimi reciprokecon.
semen – unu la alia
mi e tu vide semen.
– Mi kaj vi vidas unu la alian.
mimen vide semen.
– Ni vidas unu la alian.
Montrovortoj
La montrovorto estas:
ye
– ĉi tiu
vo
– tiu
la
– la
ye es bon.
– ĉi tiu (aĵo) estas bone.
vo es dus.
– Tiu (aĵo) estas malbone.
mi vol ye buku, no vo.
– mi volas ĉi tiun libron, ne tiun.
Demandovortoj
ke estas la ĝenerala demandovorto en pandunio. Ĝi funckias kiel la demanda senco de la vortoj kiu kaj kio.
ke?
– Kiu?/Kio?
ke xe?
– Kio? (Kiu afero?)
ke jen?
– Kiu? (Kiu persono?)
ke zaman?
– Kiam? (Kiu tempo?)
ke yang?
– Kiel? (Kiu maniero?)
ke sabu?
– Kial? (Kiu kaŭzo?)
Ankaŭ adjektivoj estas demandataj per ke.
ke neu?
– Kiom nova?
ke koste?
– Kiom multekosta?
ke poli?
– Kiom multe?
ke dai?
– Kiom granda?
ke xiu?
– Kiom eta?
tu ha ke dai di mau?
– Kiom granda kato vi havas?