Pronomoj

Personaj pronomoj

Pronomoj povas aperi anstataŭ substantivoj.

Ununombra	Multenombra
mi	mimen
mi	ni
tu	tumen
vi, ci	vi
da	damen
li, ŝi, ĝi	ili
All pronouns can be used for all genders.

La posedaj pronomoj estas formata per aldo de partiklo su.

Ununombra	Multenombra
mi su	mimen su
mia	nia
tu su	tumen su
via, cia	via
da su	damen su
lia, ŝia, ĝia	ilia

Refleksiva pronomo

se – si (mem)

Rimarko: La refleksiva pronomo se povas uziĝi por ĉiuj personoj. Do ĝi rilatas al ĉiuj tiaj uzadoj en Esperanto, kiel: mi(n) mem, vi(n) mem, ni(n) mem kaj si(n).

mi vide se – Mi vidas min.
da vide se – Ŝi vidas sin.
mimen vide se. – Ni vidas nin.

Oni uzas se kon por esprimi reciprokecon.

semen – unu la alia

mi e tu vide semen. – Mi kaj vi vidas unu la alian.
mimen vide semen. – Ni vidas unu la alian.

Montrovortoj

La montrovorto estas:

ye – ĉi tiu
vo – tiu
la – la

ye es bon. – ĉi tiu (aĵo) estas bone.
vo es dus. – Tiu (aĵo) estas malbone.
mi vol ye buku, no vo. – mi volas ĉi tiun libron, ne tiun.

Demandovortoj

ke estas la ĝenerala demandovorto en pandunio. Ĝi funckias kiel la demanda senco de la vortoj kiu kaj kio.

ke? – Kiu?/Kio?
ke xe? – Kio? (Kiu afero?)
ke jen? – Kiu? (Kiu persono?)
ke zaman? – Kiam? (Kiu tempo?)
ke yang? – Kiel? (Kiu maniero?)
ke sabu? – Kial? (Kiu kaŭzo?)

Ankaŭ adjektivoj estas demandataj per ke.

ke neu? – Kiom nova?
ke koste? – Kiom multekosta?
ke poli? – Kiom multe?
ke dai? – Kiom granda?
ke xiu? – Kiom eta?
tu ha ke dai di mau? – Kiom granda kato vi havas?